Uitverkiezing en verwerping

De leer van de uitverkiezing, ook wel de leer van de predestinatie genoemd, is één van de meest belangrijke punten in de Dordtse Leerregels. Wordt u slechts behouden indien u daartoe tevoren door de Here bent uitverkoren? Wat is de Bijbelse onderbouwing voor deze vorm van verkiezing of verwerping? Een Bijbelstudie over de uitverkiezing wordt zeer belangrijk, omdat menigeen worstelt met de vraag: “Ben ik wel uitverkoren?” Voor de onderbouwing van dit onderdeel van de leer van de kerk, wordt vooral gekeken naar Efeziërs 1:4 en Romeinen 8:30. Naar deze verzen wordt bij de artikelen namelijk keer op keer verwezen. Maar daar is nogal wat tegen in te brengen.

Deze predestinatieleer spreekt over de goddelijke uitverkiezing en verwerping van mensen, die allen evenzeer schuldig tegenover God staan. Er zijn uitleggers die menen dat de mens zelfs in het geheel geen vrije wil heeft. Hij is niet in staat om het goede te kiezen. Maar hoe zit dat dan als de leer van de uitverkiezing uitgaat van de doodstaat van de mens, waarbij deze geen vrije wil heeft. Hoe verhoudt zich dat tot de eigen verantwoordelijkheid als God alles al van eeuwigheid heeft vastgelegd? Zijn mensen dan toch als stokken en blokken? En hoe moeten we in dat verband dan kijken naar alle oproepen tot bekering in Gods Woord?

Is het afwachten of verwachten? Vooral in de meest rechtse kringen wordt zwaarmoedig gedacht over de verdorvenheid van de mens en zijn bekering tot God. Hoe zit het dan met de dood van Christus en onze verlossing daardoor? Deze verlossing is in de Dordtse Leerregels slechts voorbehouden aan de uitverkorenen. Men spreekt wel over de volharding van de heiligen, maar daar lijkt vooral een volharden in het afwachten mee bedoelt te worden. Het moet je gegeven worden. Ondertussen worden velen opgeroepen niet op eigen initiatief in te gaan op de roeping van de Heer: “Komt tot Mij….” Dan zou je de hemel in willen met een gestolen Christus(?) We spreken dan feitelijk over een prediking die mensen bij Christus vandaan houdt!

Het is belangrijk om de leer tegen het licht te houden. Tegen het licht van de Bijbel. Het is goed om de absolute autoriteit die men het geeft op juistheid te toetsen. Want ook hier blijken allerlei teksten, die slaan op de verkiezing van het gehele volk Israël, nu ineens op een individu te worden toegepast. Alsof de Heer al voor de grondlegging der wereld de één verkozen en de ander verworpen heeft. Om dit aannemelijk te maken wijst men erop dat de Here God gezegd heeft: “Jakob heb Ik liefgehad en Ezau heb Ik gehaat”. Hiermee wordt de leer van de uitverkiezing nog niet bewezen of ondersteund. Bovendien gaat het ook in dat gedeelte over de uitverkiezing van Israël. Het is dikwijls gewoon een kwestie van goed lezen.

Sommigen zijn, nog meer dan de Synode van Dordrecht, overmatig allergisch voor alles wat er ook maar naar riekt dat de mens toch iets zelf zou kunnen of willen doen. Dat is Remonstrants. Arminiaans. Dan spreekt men over de toe-eigening van het heil. Alsof het mogelijk is jezelf het heil toe te eigenen. Alle teksten die ook maar lijken te spreken over uitverkiezing in de bijbel en de verschillende vormen van verkiezing en verwerping zullen de revue passeren en tonen aan dat de onderbouwing van de uitverkiezingsleer aan alle kanten rammelt.

Het is zoals de berijmde psalm 68 het zegt: “Het vrome volk, in U verheugd, zal huppelen van zielevreugd, daar zij hun wens verkrijgen” en ook: “Hij kan, èn wil, èn zal in nood, Zelfs bij het naad’ren van de dood, Volkomen uitkomst geven.” Gelooft u ook wat u zingt? Wat wenst u?

Wanneer de Bijbel spreekt over de uitverkiezing, dan blijkt dat het vooral gaat om een uitverkoren volk, namelijk Israël. Daarbij wordt ook nog eens duidelijk dat deze uitverkiezing betekenis heeft voor de toekomst profetie. Zo hebben verbond en verkiezing inderdaad alles met elkaar te maken, maar met name voor het verbondsvolk Israël.

De Dordtse Leerregels, ofwel de ‘Vijf Artikelen tegen de Remonstranten’, hebben bij velen geleid tot de gedachte dat slechts weinigen zijn uitverkoren. Teksten die gaan over het behouden ingaan in het toekomstige duizendjarige rijk, worden onterecht betrokken op de mogelijkheid om behouden in te gaan in de hemel. Het is allemaal verwarrend (gemaakt). Het heeft ertoe geleid dat velen worstelen met de uitverkiezing en bang zijn voor het oordeel. Het geeft onzekerheid. Hoor je er wel bij? Mag je dat zomaar zeggen? Je wilt wel, maar men zegt dat dit willen niet echt kan zijn. Houdt je jezelf dan voor de gek? Hopelijk kan het boek een kleine bijdrage leveren om deze verschrikkelijke kluwe van opeengestapelde misverstanden te ontwarren.

Is het bekende beeld van de verloren zoon, dat een Vader toont die wacht tot zijn zoon tot inkeer komt niet voldoende duidelijk? Terwijl de Bijbel vol staat met oproepen van de Vader om tot Hem te komen. Zou Hij u oproepen tot iets waartoe u niet in staat bent? Kom naar huis!

Hierbij een link naar een op YouTube geplaatste uitvoering van het lied ‘Kom naar huis’, dat wordt gezongen door Christian Verwoerd.